Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng BS CKII Trần Thị Trúc Phương – Trưởng Khoa Phụ Sản, Bệnh viện Quận 7 Tp.HCM

Ngày “đèn đỏ” - chu kỳ kinh nguyệt là sự thay đổi về mặt sinh lý được điều tiết bởi hormone sinh dục trong cơ thể nữ giới. Kinh nguyệt xuất hiện lúc bắt đầu bước vào tuổi dậy thì và diễn ra đều đặn hàng tháng. Đây là hiện tượng hoàn toàn bình thường trong quá trình phát triển của nữ giới.

Một chu kỳ ở nữ giới thường sẽ diễn ra từ 3 - 7 ngày tùy từng người. Khoảng thời gian giữa các chu kỳ cách nhau từ 28 - 30 ngày, một số trường hợp có thể cách nhau đến 35 ngày.

Một số thay đổi ở vùng kín trước và trong thời kỳ kinh nguyệt – cơ hội của viêm nhiễm phụ khoa

Rối loạn kinh nguyệt

Rối loạn tiền kinh nguyệt có thể được xem như nhóm các triệu chứng liên quan cả thể chất và tinh thần, thường bắt đầu khoảng một tuần trước khi có kinh và kéo dài thời gian đến cuối kỳ kinh. Các triệu chứng của rối loạn tiền kinh nguyệt có thê tương tự như hội chứng tiền kinh nguyệt nhưng không gây nghiêm trọng cho nữ giới. Một trong những triệu chứng thể chất điển hình nhất của tình trạng này: ngứa ngáy, chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi, đau cơ...

Trong kỳ đèn đỏ

Trong khi hành kinh do bộ phận sinh dục của nữ giới gần với cơ quan bài tiết nước tiểu và phân, môi trường máu kinh ẩm ướt, và cổ tử cung giai đoạn này mở ra nên vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào bên trong gây nên tình trạng viêm nhiễm tại âm đạo.

Ngứa âm đạo được xem như vấn đề phụ khoa khá phổ biến của phụ nữ, có thể do viêm nhiễm âm đạo có/ không kèm theo cả viêm âm hộ gây khó khăn khi đi tiểu tiện và quan hệ tình dục. Một số nguyên nhân gây ngứa âm đạo trước chu kỳ kinh nguyệt: Nhiễm trùng nấm men, nhiễm khuẩn âm đạo, viêm âm đạo do Trichomonas, kích ứng do băng vệ sinh, tampon, thay đổi nội tiết,…

Các biện pháp cải thiện tình trạng ngứa vùng kín trước chu kỳ kinh nguyệt

• Sử dụng đồ lót cotton rộng rãi, thoáng khí, hút ẩm tốt, tránh mặc quần bó sát hoặc quần lót được làm từ chất liệu tổng hợp.
• Không thụt rửa trong âm đạo bằng dung dịch vệ sinh và chỉ vệ sinh bên ngoài vùng kín bằng nước hoặc các sản phẩm không gây kích ứng.
• Thay băng vệ sinh hoặc tampon thường xuyên mỗi 4 giờ, tránh tình trạng để quá lâu tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Ngoài ra, có thể cân nhắc lựa chọn cốc nguyệt san giúp hạn chế những nhược điểm của băng vệ sinh và tampon.
• Trong trường hợp ngứa vùng kín có thể sử dụng kem hydrocortisone để bôi và chỉ bôi kem ở ngoài da chứ không được đưa vào âm đạo.
• Nếu nhiễm trùng nấm men, vi khuẩn mức độ nhẹ … thì các triệu chứng có thể sẽ được cải thiện đáng kể khi sử dụng các loại kem và thuốc chống nấm không kê đơn, vd: viên đặt Dequalinium Chloride 10mg... Hoặc có thể sử dụng một số sản phẩm bổ sung men vi sinh giúp cân bằng lại hệ vi sinh vật tự nhiên trong âm đạo vd: Viên đặt bổ sung Lacctobaccilus Acidophillus… Trong trường hợp sử dụng thuốc cần được thăm khám và tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa.

Điều trị nhiễm khuẩn âm đạo không dùng kháng sinh

Dequalinium chloride

Dequalinium chloride là một lựa chọn điều trị tại chỗ, phổ rộng, an toàn để điều trị nhiễm khuẩn âm đạo với những ưu điểm như không có các tác dụng phụ ở đường tiêu hóa và không xuất hiện kháng thuốc. (Giáo sư Daniel Surbek)

Viêm âm đạo do vi khuẩn là một trong những nhiễm khuẩn âm đạo thường gặp nhất và có thể được điều trị bằng kháng sinh đường uống hoặc bằng cách sử dụng đường âm đạo (kem clindamycin hoặc gel metronidazole). Thuốc sát khuẩn dùng tại chỗ, như dequalinium chloride (Fluomizin®), được dùng như một lựa chọn thay thế. Điểm nổi bật của Dequalinium chloride là phổ hoạt tính của nó rộng hơn. Trong khi metronidazole có hiệu quả đối với viêm âm đạo do vi khuẩn và clindamycin là một lựa chọn cho viêm âm đạo do vi khuẩn ưa khí và một vài nhiễm khuẩn hỗn hợp (gram dương), dequalinium chloride có một phổ hoạt tính rộng nhắm mục tiêu viêm âm đạo do vi khuẩn, viêm âm đạo do vi khuẩn ưa  khí, nhiễm khuẩn hỗn hợp và bệnh nấm Candida.

Dequalinium chloride tác dụng bằng cách làm rối loạn và thẩm thấu màng tế bào và, mặt khác, bằng cách ức chế sinh tổng hợp protein và acid nucleic". Cơ chế tác dụng kép này hạn chế sự xuất hiện kháng thuốc và thực tế không có trường hợp đề kháng nào được báo cáo cho đến nay.

Ngoài Gardnerella vaginalis, Atopobium vaginae là một trong những vi khuẩn chính hiện diện trong viêm âm đạo do vi khuẩn. Những vi khuẩn này đã kháng với một số kháng sinh, tuy nhiên một nghiên cứu được công bố vào năm 2012 đã chứng minh hiệu quả vượt trội của dequalinium chloride trong việc loại bỏ Atopobium vaginae so với metronidazole và hiệu quả tương tự như clindamycin. Hơn nữa, điều trị tại chỗ "có các ưu điểm như không có tác dụng phụ ở đường tiêu hóa và không xuất hiện kháng thuốc".

Tài liệu tham khảo:

1. https://medlatec.vn/tin-tuc/nhung-kien-thuc-co-ban-ve-chu-ky-kinh-nguyet-chi-em-can-nam-ro-s74-n19416
2. https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/san-phu-khoa-va-ho-tro-sinh-san/nhung-dieu-can-biet-ve-ngua-vung-kin-truoc-chu-ky-kinh-nguyet/
3. Sherrard J, et al. 2018 European (IUSTI/WHO) International Union against sexually transmitted infections (IUSTI) World Health Organisation (WHO) guideline on the manage- ment of vaginal discharge. Int J STD AIDS. 2018;29(13):1258-72.
4.  RCM Fluomizin®Della Casa V, et al. Antimicrobial activity of dequalinium chloride against leading germs of vaginal infections. Arzneimittelforschung. 2002;52(9):699-705.
5. Mendling W, et al. An update on the role of Atopobium vaginae in bacterial vaginosis: what to consider when choosing a treatment? A mini review. Arch Gynecol Obstet. 2019;300(1):1-6.
6. Lopes dos Santos G, et al. Susceptibility testing of Atopobium vaginae for dequalinium chloride. BMC Res Notes. 2012;5:151. 
7. Weissenbacher ER, et al. A comparison of dequalinium chloride vaginal tablets (Fluomizin®) and clindamycin vaginal cream in the treatment of bacterial vaginosis: a single-blind, randomized clinical trial of efficacy and safety. Gynecol Obstet Invest. 2012;73:8-15. 
8. Guaschino S, et al. Aetiology of preterm labour: bacterial vaginosis. BJOG. 2016;113(3):46-51. 
9. Subtil D, et al. Early clindamycin for bacterial vaginosis in pregnancy (PREMEVA): a multicentre, double-blind, randomised controlled trial. Lancet. 2018;392:2171-9. 
10. Brocklehurst P, et al. Antibiotics for treating bacterial vaginosis in pregnancy. Cochrane Database Syst Rev. 2013;(1):CD000262