Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng TS BS Lê Thị Thúy Hằng - khoa Sản Phụ Khoa, Bệnh viện Bạch Mai.

Viêm âm đạo là tình trạng tình trạng âm đạo bị viêm nhiễm dẫn đến tiết dịch, ngứa và đau do sự mất cân bằng của vi khuẩn âm đạo hoặc nhiễm trùng. Hầu hết phụ nữ mắc ít nhất một dạng viêm âm đạo tại một thời điểm nào đó trong cuộc đời. Phần lớn các trường hợp mắc bệnh viêm âm đạo không gây ra vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe khi được điều trị đúng cách và kịp thời. Tuy nhiên, nếu không chữa trị dứt điểm, nhiễm trùng âm đạo có thể để lại những hậu quả ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ.

 

Các dạng viêm âm đạo thường gặp

Viêm âm đạo do nấm Candida: Nấm candida thường sống trong âm đạo với số lượng nhỏ. Nhiễm nấm sẽ xảy ra khi có yếu tố làm mất sự cân bằng của nấm Candida trong âm đạo như: sử dụng thuốc kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn, khi mang thai, hoặc bị các bệnh lý nội khoa như đái tháo đường.

Viêm âm đạo do vi khuẩn: Vi khuẩn được tìm thấy chủ yếu trong âm đạo (lactobacilli) nhiều hơn các vi khuẩn khác (anaerobes). Khi vi khuẩn kị khí phát triển quá nhiều gây mất cân bằng hệ vị khuẫn sẽ gây ra tình trạng viêm âm đạo.

Viêm âm đạo do Trichomonas: là bệnh lây truyền qua đường tình dục do kí sinh trùng gây ra.

Viêm âm đạo do virus: thường do Herpes Simplex (HSV) hoặc virus gây u nhú ở người Human Papiloma Virs (HPV).

Viêm âm đạo không nhiễm trùng: được gây ra bới phản ứng dị ứng với các loại thuốc, hóa chất thụt rửa âm đạo, xà phòng, chất tẩy rửa hoặc do sự thiếu hụt estrogen làm cho niêm mạc âm đạo khô và mỏng dẫn đến tình trang viêm teo âm đạo ở những người phụ nữ ở độ tuổi mãn kinh, trong thời kì cho con bú hoặc sau phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng, xạ trị.

 

Ai là người có nguy cơ cao bị viêm âm đạo?

Bạn là đối tượng có nguy cơ cao bị viêm âm đạo, nếu:

• Sử dụng thuốc kháng sinh điều trị nhiễm khuẩn gần đây
• Đang mang thai, cho con bú hoặc mãn kinh
• Bị bệnh đái tháo đường không được kiểm soát tốt
• Sử dụng các biện pháp tránh thai có hàm lượng estrogen cao
• Nhạy cảm với các loại hóa chất thụt rửa, nước hoa, xà phòng …
• Vệ sinh cá nhân kém
• Suy giảm miễn dịch do bệnh như HIV hoặc sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch như corticoid.

 

Khi nào bạn cần đến gặp bác sĩ?

Bình thường âm đạo của người phụ nữ sẽ tiết dịch trong hoặc hơi đục như một cách tự làm sạch. Dịch tiết sinh lý này không có mùi, không gây ngứa, số lượng ít hay nhiều cũng như dịch loãng hay đặc có thể thay đổi tùy thời điểm trong chu kì kinh nguyệt.

Do đó bạn cần đến gặp bác sĩ khi:

• Dịch âm đạo của bạn thay đổi màu sắc, có mùi
• Bạn thấy ngứa, bỏng rát, sưng tấy hoặc loét ở xung quanh và ngoài âm đạo.
• Đi tiểu buốt, tiểu dắt
• Đau khi quan hệ tình dục

 

Biến chứng có thể gặp của bệnh viêm âm đạo

Điều trị viêm âm đạo rất đơn giản nếu được chẩn đoán đúng. Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào căn nguyên gây viêm âm đạo. Tuy nhiên nếu không được chẩn đoán sớm, điều trị đúng và kịp thời, viêm âm đạo có thể dẫn đến các tình trạng sức khỏe nghiêm trong hơn cho người phụ nữ như:

Bệnh viêm vùng chậu: từ viêm âm đạo tại chỗ có thể dẫn đến viêm cổ tử cung, viêm niêm mạc  tử cung, viêm phần phụ, viêm tiểu khung, viêm phúc mạc, thậm chí có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết.  Các tình trạng đó có thể làm tăng nguy cơ tắc vòi tử cung dẫn tới vô sinh hiếm muộn, mang thai ngoài tử cung…

Tăng nguy cơ sinh non ở phụ nữ mang thai, nhiễm trùng chu sinh, các nhiễm trùng hậu sản như viêm niêm mạc tử cung, viêm tử cung toàn bộ…

Phụ nữ làm các thủ thuật phá thai khi có viêm nhiễm âm đạo tăng nguy cơ nhiễm trùng sau thủ thuật, gây viêm niêm mạc tử cung dễ gây dính buồng tử cung, có những trường hợp diễn biến nặng phải cắt tử cung…

Tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khi quan hệ tình dục không an toàn thông qua những tổn thương ở bộ phận sinh dục do viêm âm đạo gây ra như: bệnh sùi mào gà, lậu, giang mai, herpes sinh dục, HIV….

Một số type HPV gây viêm âm đạo có thể gây ra những thay đổi tế bào làm tăng khả năng bị ung thư cổ tử cung

Chính vì vậy, phụ nữ cần tiến hành thăm khám, phát hiện sớm và điều trị đúng nhằm ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

 

 

Viêm âm đạo được điều trị như thế nào?

Tùy theo căn nguyên gây viêm âm đạo, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp, như: Viêm âm đạo do vi khuẩn: sử dụng kháng sinh metronidazole hoặc clindamycin hoặc các sản phẩm có chứa thành phần Dequalinium Chloride là một muối amoni bậc 4 có tác dụng kháng khuẩn. Viêm âm đạo do nấm: sử dụng kháng sinh chống nấm như: miconazole, clotrimazole, fluconazole, nystatin…Các trường hợp viêm teo âm đạo ở người mãn kinh thì bổ sung thêm estrogen dạng gel hoặc viên đặt có chứa estriol giúp đảm bảo sự tăng sinh và phát triển của biểu mô âm đạo, tạo thành một hàng rào bảo vệ tự nhiên.

   Ngoài ra, việc sử dụng các loại thuốc đặt âm đạo có chứa thành phần lactobacillus acidophilus sẽ giúp phục hồi lợi khuẩn trong âm đạo, từ đó tái thiết lập sự cân bằng của hệ vi khuẩn trong âm đạo.

    Đối với các trường hợp nhiễm khuẩn âm đạo nhẹ và trung bình, các trường hợp viêm teo âm đạo, hoặc để dự phòng sự tái phát viêm âm đạo, bác sĩ có thể kê cho bạn sản phẩm có chứa cả lactobacillus acidophilus và estriol trong thành phần. Khi đó dưới tác dụng của estriol sẽ tạo điều kiện tối ưu cho sự phục hồi của vi khuẩn lactobacillus âm đạo.

 

Vậy làm thế nào để dự phòng viêm âm đạo cũng như các biến chứng do viêm âm đạo gây ra?

Các biện pháp phòng bệnh là yếu tố quan trọng và vô cùng cần thiết giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng có thể xảy ra khi mắc bệnh viêm âm đạo. Cụ thể, các biện pháp phòng bệnh bao gồm:

• Tránh tắm bồn, đặc biệt là bồn nước nóng, bồn tạo sóng. Nên tắm bằng vòi hoa sen.
• Không thụt rửa âm đạo
• Không sử dụng xà phòng có tính chất tẩy rửa mạnh, xả sạch xà phòng ở vùng kín sau khi tắm.
• Giữ vùng kín luôn khô ráo. Mặc đồ lót bằng cotton và thay hàng ngày.
• Quan hệ tình dục lành mạnh, an toàn. Sử dụng bao cao su để phòng các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Khám phụ khoa định kì
• Và quan trọng là khi có các triệu chứng nghi ngờ của viêm âm đạo hãy đến gặp bác sĩ sản phụ khoa để được thăm khám, chẩn đoán cũng như điều trị kịp thời nhằm tránh các tình trạng nặng nề hơn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

Nguồn tham khảo

1. National Institutes of Health: Can vaginitis lead to other health problems? https://www.nichd.nih.gov/health/topics/vaginitis/conditioninfo/complication
2. CDC Hòa Kỳ: Thông tin về các bệnh STD – Bệnh Viêm âm đạo do vi khuẩn, https://www.cdc.gov/std/bv/stdfact-bacterial-vaginosis.htm
3. Johns Hopkins Medicine: Vaginitis, https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/vaginitis
4. WebMD: Vaginitis (Vaginal Infection), https://www.webmd.com/women/guide/sexual-health-vaginal-infections