Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng BS Nguyễn Ngọc Oanh – Bệnh viện Phụ Sản, Hà Nội.

Viêm cổ tử cung là viêm có yếu tố nhiễm trùng hoặc không nhiễm trùng ở cổ tử cung. Các dấu hiệu có thể bao gồm khí hư cổ tử cung hoặc âm đạo, lộ tuyến cổ tử cung và dễ chảy máu. Chẩn đoán với xét nghiệm ở cổ tử cung, bệnh nhân sẽ được kiểm tra với các nguyên nhân gây ra tình trạng viêm âm đạo và viêm vùng chậu và thỉnh thoảng sẽ được điều trị theo kinh nghiệm với Chlamydia và lậu cầu.

Triệu chứng của viêm cổ tử cung

Rất nhiều phụ nữ khi bị viêm cổ tử cung không hề biểu hiện thành bất kỳ triệu chứng nào. Vì vậy, bệnh thường được phát hiện khi kiểm tra định kỳ hoặc bệnh nhân đến khám vì một bệnh liên quan khác.

Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm cổ tử cung bao gồm:

• Ra khí hư bất thường: màu vàng, trắng đục hoặc xám nhạt.
• Xuất huyết âm đạo bất thường, chẳng hạn như ra máu sau khi quan hệ tình dục hoặc giữa các kỳ kinh nguyệt.
• Đau, ngứa âm đạo.
• Đau rát khi quan hệ tình dục.
• Đau buốt khi tiểu tiện.

Nguyên nhân viêm cổ tử cung

Viêm cổ tử cung cấp tính thường do các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

• Phổ biến nhất là Chlamydia trachomatis.
• Tiếp theo Neisseria gonorrhea (lậu cầu).
• Các nguyên nhân khác: visus herpes simplex (HSV), Trichomonas vaginalis (trùng roi) và Mycoplasma genitalium.

Các nguyên nhân trên thường xác định qua các xét nghiệm nhưng thông thường khó xác định nguyên nhân gây bệnh

Các nguyên nhân không do nhiễm trùng bao gồm:

• Thủ thuật phụ khoa: đặt vòng, tháo vòng.
• Dị vật: bao cao su.
• Hóa chất: thuốc thụt rữa, gel tránh thai, thuốc diệt tinh trùng.

Yếu tố nguy cơ viêm cổ tử cung

• Quan hệ tình dục sớm
• Quan hệ tình dục không dùng biện pháp bảo vệ như bao cao su
• Có nhiều bạn tình, quan hệ với người có hành vi nguy cơ cao
• Tiền sử bệnh lây truyền qua đường tình dục

Chẩn đoán viêm cổ tử cung

Các triệu chứng bệnh nhân kể hướng viêm cổ tử cung:

• Khi hư âm đạo
• Chảy máu âm đạo giữa chu kỳ hoặc sau giao hợp
• Một số phụ nữ bị chứng giao hợp đau

Khám viêm cổ tử cung:

• Khí hư cổ tử cung
• Cổ tử cung viêm lộ tuyến
• Lắc cổ tử cung đau

Một số triệu chứng gợi ý nguyên nhân cụ thể:

• Sốt: viêm vùng chậu hoặc nhiễm vi rút Herpes simplex (HSV)
• Lắc cổ tử cung đau có thể viêm vùng chậu
• Mụn nước, đau âm hộ hoặc âm đạo hoặc loét nhiễm HSV
• Đốm xuất huyết (giống quả dâu): Trichomonas

Người bẹnh nên được xét nghiệm thêm về Chlamydia, lậu, trichomonas, viêm âm đạo

Điều trị

Điều trị thông thường cho chlamydia và bệnh lậu

Trong một số tình huống lâm sàng, bệnh nhân có triệu chứng gợi ý viêm cổ tử cung cần được điều trị bệnh lậu và chlamydia theo kinh nghiệm, ngay cả trước khi có kết quả xét nghiệm

Cụ thể:

• Chlamydia: Azithromycin 1g uống 1 lần hoặc doxycilline 100mg * 2 viên uống 2 lần/ ngày * 7 ngày
• Bệnh lậu: Ceftriaxone 500mg tiêm bắp thịt một lần

Cho đến khi nguyên nhân đã được xác định, dựa vào kết quả vi sinh, điều trị tiếp theo sẽ được điều chỉnh tương ứng.

Nếu nguyên nhân là vi rút Herpes simplex

• Bệnh tồn tại suốt đời.
• Thuốc kháng vi rút có thể kiểm soát nhưng không chữa khỏi

Viêm cổ tử cung mạn tính

Nếu viêm cổ tử cung vẫn tồn tại dai dẳng mặc dù đã điều trị và loại trừ các nguyên nhân tái nhiễm Chlamydia và lậu cầu thì nên bắt đầu điều trị theo kinh nghiệm Moxifloxacin 400mg uống 1 lần/ ngày từ 7 đến 14 ngày để điều trị M.genitalium có liên quan đến bệnh viêm cổ tử cung, viêm vùng chậu, sinh non, vô sinh

Nếu nguyên nhân từ các bệnh lây truyền qua đường tình dục thì nên điều trị đồng thời cả bạn tình và trong thời gian điều trị không nên quan hệ tình dục.

Dự phòng viêm cổ tử cung

Để tránh tình trạng viêm cổ tử cung rồi có thể viêm ngược dòng lên cơ quan sinh dục trên viêm nội mạc tử cung rồi viêm vùng chậu, người phụ nữ cần tuân thủ chặt các vấn đề sau:

• Không quan hệ tình dục sớm
• Không nhiều bạn tình, đặc biệt các bạn tình có bệnh lý lây qua đường tình dục
• Khi quan hệ phải dùng bao cao su hoặc các biện pháp rào chắn, không những tránh thai mà có thể ngăn chặn các bệnh lây qua con đường tình dục
• Sau quan hệ mà phát hiện các triệu chứng bất thường, người phụ nữ nên đi khám, chẩn đoán bệnh và được điều trị thích hợp
• Sau các thủ thuật sản phụ khoa: tháo vòng tránh thai, đặt vòng tránh thai, xoán polyp cổ tử cung, … bệnh nhân nên được dùng kháng sinh dự phòng, trong đó có Chlamydia.
• Tuân thủ điều trị khi có bệnh.