Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng BS CKII Bùi Thị Phương Loan - khoa Sản Phụ Khoa, Bệnh viện Đại học Y Dược 1 TPHCM.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (còn gọi là CDC) ước tính rằng có khoảng 1 triệu phụ nữ mang thai mắc viêm âm đạo mỗi năm. Phụ nữ mang thai có nguy cơ mắc viêm âm đạo cao hơn do sự thay đổi hormone xảy ra trong thai kỳ. Vậy viêm âm đạo trong thai kỳ có ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé không, hãy cùng tìm hiểu nhé!

Viêm âm đạo có ảnh hưởng đến thai kì không?

Viêm âm đạo do vi khuẩn là một trong những nguyên nhân dẫn đến sinh non (sinh trước 37 tuần). Trẻ sinh non thường phải đối mặt với rất nhiều vấn đề sức khoẻ trước mắt như nhẹ cân, suy hô hấp, nhiễm trùng sơ sinh, bệnh lý võng mạc,… cũng như sự phát triển thể chất và tâm thần về sau. Ngoài ra viêm âm đạo còn gây ra tình trạng nhiễm trùng hậu sản.

Ước tính khoảng 10 – 30 % phụ nữ mang thai bị viêm âm đạo

Ngoài ra, các bệnh lây truyền qua đường tình dục cũng ảnh hưởng rất nhiều đến thai nhi và mẹ như Clamydia trachomatis, lậu cầu, giang mai, virus viêm gan, HIV,… có thể lây truyền từ mẹ sang con trước, trong và sau sinh, làm gia tăng nguy cơ nhiễm trùng hậu sản.

Không phải trường hợp nào cũng có triệu chứng rõ ràng, do đó các thai phụ  nên trao với bác sĩ về các triệu chứng của tiết dịch âm đạo bất thường cũng như các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nên khám thai định kỳ và thực hiên các xét nghiệm sàng lọc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.

Hình ảnh: Thay đổi hệ khuẩn âm đạo khi âm đạo bị viêm

Vì sao phụ nữ dễ bị viêm âm đạo trong thai kỳ?

Viêm âm đạo liên quan đến sự phát triển quá mức của mầm bệnh và giảm hệ vi khuẩn có lợi tại âm đạo là các lactobacillus, các vi khuẩn có lợi này tiết ra acid lactic, giúp duy trì PH của âm đạo để chống lại  các tác nhân gây bệnh khác.

Trong thai kì, nồng độ hormone estrogen và progesterone của cơ thể tăng lên kéo theo những thay đổi của đường sinh dục, bao gồm sung huyết, phì đại niêm mạc âm đạo; phì đại và tăng sinh tế bào tuyến cổ tử cung; thay đổi pH âm đạo; giảm số lượng tế bào lympho B làm thay đổi môi trường miễn dịch tại chỗ của âm đạo và cổ tử cung. Những thay đổi này có lợi cho sự phát triển của vi khuẩn kỵ khí và một số vi sinh vật gây bệnh khác ở âm đạo.

Hai trong số những tác nhân gây viêm âm đạo phổ biến nhất là vi khuẩn Gardnerella vaginalis và nấm Candida. Bạn cũng có thể bị viêm âm đạo do cả 2 tác nhân trong cùng một thai kì. Chúng gây ra các triệu chứng khá giống nhau như ngứa âm hộ-âm đạo, tăng tiết dịch âm đạo… Chẩn đoán đúng tác nhân gây bệnh là một bước quan trọng để việc điều trị đạt được hiệu quả tốt nhất.

Lưu ý khi điều trị viêm âm đạo trong thai kì?

Thuốc kháng sinh như metronidazole, clindamycin và tinidazole thường được kê đơn để điều trị vi khuẩn gây ra các triệu chứng của viêm âm đạo.  Tuy nhiên, thuốc kháng sinh có khả năng ảnh hưởng lâu dài nghiêm trọng đến vi khuẩn có lợi trong âm đạo, là các chủng Lactobacillus . Trong một nghiên cứu đột phá được công bố trên tạp chí Nature, Martin Blaser từ Trung tâm Y tế Langone của Đại học New York khẳng định rằng tác động của kháng sinh đối với vi khuẩn có lợi ở âm đạo là vĩnh viễn. Blaser cho rằng hậu quả của việc này nghiêm trọng đến mức không nên kê đơn thuốc kháng sinh cho phụ nữ có thai và trẻ nhỏ.

Lactobacillus là một lợi khuẩn có vai trò quan trọng trong việc giữ cho âm đạo của người phụ nữ luôn khoẻ mạnh. Khi sử dụng các loại kháng sinh để điều trị vi khuẩn gây bệnh điều này cũng dẫn đến sự mất cân bằng lợi khuẩn, âm đạo thiếu đi hàng rào bảo vệ và có thể bị viêm âm đạo tái phát. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hơn 50% phụ nữ điều trị viêm âm đạo sẽ bị tái phát trong vòng 12 tháng. Viêm âm đạo thường tái phát nhất sau một đợt dùng thuốc kháng sinh.

Điều trị viêm âm đạo không phải là dễ dàng, nên giúp âm đạo của chúng ta tự chữa lành bằng cách đưa vi khuẩn có lợi hoạt động trở lại.. Các lựa chọn điều trị thay vì dùng kháng sinh có thể sử dụng probiotic đặt âm đạo và bổ sung vi chất dinh dưỡng lành mạnh cần thiết cho hệ sinh thái âm đạo khỏe mạnh (chẳng hạn như sắt, kẽm và mangan). Estriol ngoại sinh với liều rất thấp, có tác dụng đặc hiệu trên âm đạo, nhưng không tác dụng trên niêm mạc tử cung, cũng làm cải thiện sự tăng sinh và trưởng thành của biểu mô âm đạo, vì vậy tạo điều kiện tối ưu cho sự phục hồi vi khuẩn lactobacillus âm đạo. Phối hợp sinh lý độc đáo của Estriol + Lactobacillus acidophilus hoạt động dựa trên sự phục hồi vi khuẩn âm đạo thông qua các lactobacillus ngoại sinh, sự tăng sinh và trưởng thành của biểu mô âm đạo được cải thiện do estriol ngoại sinh, dẫn đến tái thiết lập cân bằng sinh lý, hồi phục cho một hệ sinh thái âm đạo khỏe mạnh và bền vững.

Như vậy, viêm âm đạo là một bệnh phụ khoa thường gặp, đặc biệt ở phụ nữ mang thai. Bởi vì một số thay đổi sinh lý của cơ thể khi mang thai, mẹ bầu dễ bị viêm âm đạo hơn bình thường. Viêm âm đạo trong thai kỳ có thể dẫn đến một số hậu quả như sảy thai, sinh non, ối vỡ non, nhiễm trùng ối, viêm nội mạc tử cung hậu sản, viêm phổi và nhiễm trùng huyết ở trẻ sơ sinh, làm tăng tỉ lệ tử vong của thai nhi và trẻ sơ sinh. Phát hiện và điều trị sớm viêm âm đạo khi mang thai giúp giảm thiểu các nguy cơ nêu trên.

Nguồn tham khảo

1. United States National Library of Medicine: Does vaginitis affect a pregnant woman & her infant? https://www.nichd.nih.gov/health/topics/vaginitis/conditioninfo/pregnancy#:~:text=Some%20types%20of%20vaginitis%20can,birth%20weight%20and%20breathing%20problems 
2. American Pregnancy Association: Bacterial Vaginosis During Pregnancy https://americanpregnancy.org/healthy-pregnancy/pregnancy-complications/bacterial-vaginosis-during-pregnancy/ 
3. Healthline: Infections in Pregnancy: Bacterial Vaginosis https://www.healthline.com/health/pregnancy/infections-bacterial-vaginosis